Młodzi na rynku pracy

CORAZ LEPIEJ NA RYNKU PRACY

W roku 2016 rynek pracy w Polsce zaczął zmieniać się w tzw. rynek pracownika. Jest to dobra informacja dla wszystkich zatrudnionych, ale przede wszystkim dla młodych ludzi, wchodzących dopiero na rynek pracy. Na tę zmianę wpłynęły szczególnie dwa czynniki: od kilku lat polska gospodarka rozwijała się bardzo dynamicznie, by w 2015 r. osiągnąć rekordowy wzrost PKB – 3,6%, a rosnące zatrudnienie w niemalże wszystkich sektorach gospodarki spowodowało, że w 2016 osiągnęliśmy najniższy wskaźnik bezrobocia od ostatnich 25 lat – 8,2%. Mimo takiego wskaźnika 41% firm na rynku deklaruje trudności ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy. Dotyczy to głównie wykwalifikowanych pracowników fizycznych i specjalistów z różnych dziedzin – mówi Wojciech Ratajczyk, Prezes agencji zatrudnienia i doradztwa personalnego Trenkwalder oraz Członek Zarządu Polskiego Forum HR.

Coraz lepiej na rynku pracy

Zapotrzebowanie na pracowników w roku 2016 bardzo wzrosło, a kandydatów do pracy jest coraz mniej, podkreślają zarówno polscy pracodawcy, jak i sami rekruterzy. Rosną jednak również oczekiwania kandydatów. Za zwiększającym się zapotrzebowaniem na pracowników nie idzie proporcjonalny wzrost wynagrodzeń. Firmy wolniej dostosowują się do zmian na rynku pracy ze względu na budżety i przewidywania, które nie zakładały tak dużych wahań w ostatnim czasie.

Tu jednak też widzimy pierwsze pozytywne sygnały. Pracodawcy, aby przyciągnąć kompetentnych pracowników, podnoszą powoli wynagrodzenia i coraz częściej oferują im szereg benefitów niefinansowych, które uatrakcyjniają ofertę pracy. Do najbardziej popularnych, które oferowane są coraz częściej również pracownikom na najniższych stanowiskach produkcyjnych, należą: prywatna opieka medyczna, karty do klubów sportowych, a w mniejszych miejscowościach zapewnienie transportu do miejsca pracy – mówi Joanna Jakóbiak, specjalistka ds. rekrutacji w Trenkwalder.

Innymi benefitami, którymi pracodawcy kuszą nowych kandydatów, są elastyczne godziny pracy, szkolenia, czy nawet pokrycie kosztów relokacji. Benefity pozapłacowe stają się w niektórych firmach coraz częściej normą, niż dodatkiem – dodaje Joanna Jakóbiak.

Gdzie po pracę?

Polska jest wciąż atrakcyjnym krajem dla inwestorów zagranicznych. Od lat międzynarodowe firmy produkcyjne i centra logistyczne lokują u nas swoje zakłady. Ponadto od kilku lat obserwujemy bardzo dynamiczny wzrost sektora usług dla biznesu (SSC/BPO), który zatrudnia już ponad 200 tysięcy osób w Polsce, w większości młodych, ok. 26 roku życia. To często właśnie tam absolwenci zdobywają swoje pierwsze doświadczenia zawodowe.Młodym ludziom, którzy w najbliższym czasie będą poszukiwać pierwszej pracy, mogę doradzić – zacznijcie od poznania siebie, swoich mocnych i słabych stron, aspiracji i zainteresowań, a w oparciu o to poszukajcie takiej pracy i branży, w której te cechy osobowości, umiejętności i pasje będą doceniane i wynagradzane – mówi Monika Juszczak, Kierownik Realizacji Projektów w Trenkwalder.

Humaniści, lingwiści i osoby otwarte na pracę w międzynarodowym środowisku, bez problemu odnajdą się w centrach usług wspólnych, które ulokowały swoje biura w największych miastach w Polsce: Krakowie, Warszawie, Katowicach, Wrocławiu, Gdańsku czy Łodzi.

Młodzi powinni stawiać na naukę języków obcych. Firmy, dla których rekrutujemy, są w stanie podnieść oferowane wynagrodzenie o kilkaset lub nawet tysiąc złotych miesięcznie kandydatowi, który zna więcej niż jeden język obcy lub rzadkie w Polsce języki jak np. szwedzki, norweski, czy węgierski – mówi Monika Juszczak.

Centra usług wspólnych zatrudniają nie tyko pracowników obsługi klienta. Tam karierę mogą rozwinąć również osoby mające umiejętności analityczne – księgowi, finansiści, analitycy i informatycy. Wokół karier i wysokich wynagrodzeń w sektorze IT krążą już mity. To świetna trampolina do sukcesów zawodowych dla młodych ludzi zainteresowanych informatyką i programowaniem. Co ciekawe, nie trzeba kończyć studiów informatycznych, aby rozpocząć tam pracę. Wystarczy pasja i umiejętności poparte kursami i certyfikatami. Ciekawe perspektywy dla osób z różnym wykształceniem i umiejętnościami oferuje również branża produkcyjna. Tu młode osoby nie posiadające kwalifikacji zawodowych mogą znaleźć pierwszą pracę, a następnie – wraz ze zdobywaniem nowych doświadczeń – wspinać się na kolejne szczeble kariery. To nieprawda, że praca w tej branży oznacza najniższą krajową – podkreśla Joanna Jakóbiak. Obecnie na rynku brakuje wyspecjalizowanych pracowników, szczególnie na stanowiskach produkcyjnych, i nie zapowiada się, żeby sytuacja wkrótce miała ulec zmianie. Na przykład, dla międzynarodowej firmy z branży produkcyjnej od kilku miesięcy poszukujemy pracowników z doświadczeniem przy obsłudze specjalistycznych maszyn. Pracodawca oferuje wynagrodzenie wyższe niż średnia krajowa, szereg benefitów pracowniczych, a dodatkowo pokrywa koszty relokacji. Taka sytuacja jest efektem likwidacji szkół zawodowych. Pracodawcy narzekają na brak wykwalifikowanych specjalistów, choć oferują atrakcyjne wynagrodzenia, np. spawacze z kilkuletnim doświadczeniem mogą liczyć na wynagrodzenie od 3,5 do 6 tys. zł brutto miesięcznie. To dobry sygnał dla młodych, by szukali pierwszej pracy i zdobywali doświadczenie, a także podwyższali swoje kwalifikacje. Dzięki takiemu planowi po kilku latach będą mieli szansę znaleźć się w gronie tych poszukiwanych przez pracodawców i dyktujących warunki. Warto również zwrócić uwagę na sam sektor usług HR, który jest nierozłącznie związany z rozwojem rynku pracy w Polsce. Agencje szukają rekruterów i osób o umiejętnościach sprzedażowych, bo zapotrzebowanie na pracowników wzrasta. Młodzi ludzie bez doświadczenia zawodowego mogą tu znaleźć pracę na stanowisku researchera, polegającym na wspieraniu konsultanta w prowadzeniu projektów rekrutacyjnych. To pierwszy krok do tego, aby za kilka lat prowadzić takie projekty samodzielnie. Joanna Jakóbiak zwraca uwagę, że ważnym elementem, który może pomóc młodym ludziom dostosować się w dzisiejszych czasach do rynku pracy, jest umiejętność szybkiego uczenia się. Warto pokazywać młodym pracownikom, że szeroko pojęte zmiany są zupełnie normalnym i bardzo istotnym elementem w samorozwoju, oraz zachęcać do poszerzania umiejętności i kwalifikacji. Elastyczność i wielozadaniowość to zdolności najczęściej poszukiwane u młodych kandydatów. Szczerość i dobra komunikacja są ważne dla rekruterów, ponieważ pomagają odpowiednio dopasować kandydata do kultury organizacyjnej. Pozwalają również oszacować potencjalnego pracownika pod kątem cech, które umożliwią mu rozwinięcie umiejętności w danej organizacji – podkreśla. Jednak należy pamiętać, że żadna z cech czy umiejętności, poszukiwanych obecnie na rynku pracy, nie będzie miała znaczenia, jeśli kandydat nie będzie wykazywał chęci do pracy i zaangażowania. W ostatnich latach najbardziej oczekiwane od pracownika jest właśnie zaangażowanie.

Jakkolwiek płytko by to nie zabrzmiało, dziś najbardziej liczy się chęć do pracy. Dlatego warto wejść na rynek pracy nawet za niższą stawkę, aby się rozwijać i zdobywać doświadczenie. Przestaje też być aktualne przeświadczenie o wyższym wykształceniu jako jedynej szansie na karierę zawodową – podsumowuje Wojciech Ratajczyk.

Bo każdy zawód jest ważny

Różnego rodzaju bariery, wynikające m.in. z uwarunkowań ekonomicznych, wszelkich zaniechań, nadużyć lub zaniedbań środowiskowych, poczucia odtrącenia, bycia gorszym i niedopasowania, które utrudniają osiągnięcie sukcesu wychowankom domów dziecka lub młodzieży pochodzącej z tzw. rodzin dysfunkcyjnych, spychają ich często na margines społeczeństwa. Z drugiej strony takie osoby, po osiągnięciu pełnoletniości, nierzadko wykazują postawę roszczeniowo-pasywną, domagając się kompleksowego wsparcia administracji państwowej. Pomoc taka z kolei długofalowo blokuje rozwój samodzielności i wzmacnia postawę tzw. wyuczonej bezradności. Wolontariusze Polskiego Forum HR w ramach realizowanych programów wspierają młodych ludzi w odnalezieniu swojej ścieżki zawodowej, określeniu typu osobowości i przyporządkowaniu właściwych pól przyszłej aktywności, aby wyeliminować nietrafione decyzje, wzmocnić poczucie sprawczości, własnej przydatności społecznej i wpływu na rzeczywistość. Umocnienie samoświadomości w tych zakresach jest podstawowym czynnikiem motywującym do planowania swojego rozwoju i przyszłości. Na rynku pracy znajdzie się bowiem miejsce dla każdego typu osobowości zawodowej, ważne jednak, aby wybór był jak najbardziej zgodny z naturalnymi predyspozycjami, zainteresowaniami i możliwościami, co kreuje sytuację win-win dla pracodawcy i pracownika. Zgodnie z powiedzeniem – nie chcemy dawać ryby, tylko wędkę, aby prowokować do autonomicznego myślenia o sobie i swojej przyszłości. Gdy odkryje się swoje powołanie, praca przestaje być pracą, a staje się przyjemnością.

Mentoring agentów od rekrutacji

Nie można rozpatrywać sytuacji zawodowej w oderwaniu od całokształtu życia jednostki. Wielkie znaczenie dla dorastającej młodzieży ma kontakt z modelującymi pozytywnie dorosłymi, którzy pokierują jej rozwojem, rozwiną pasje, zaszczepią pracowitość i poczucie odpowiedzialności za swoje życie. Według opinii jednego z wychowawców, zawartej w badaniu ewaluacyjno-diagnostycznym Sytuacja psychospołeczna i materialna usamodzielnionych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, decydujące dla tego, czy ktoś sobie poradzi, wydają się takie miękkie kompetencje lub cechy, jak poczucie wartości, odwaga do podejmowania wyzwań, to jak dziecko rozumie otaczający je świat, jak nawiązuje kontakt z ludźmi, w jaki sposób się z nimi komunikuje, jak się potrafi zaprezentować innym, jaką ma kulturę osobistą. Współczesne badania, jak te przedstawione przez organizację World Employment Confederation w raporcie Przyszłość pracy, jasno pokazują, że już za 5 lat liczyć się będzie głównie kreatywność, krytyczne myślenie, umiejętność współpracy w zespole, ale także inteligencja emocjonalna czy kognitywna (skuteczne myślenie w sytuacjach niepewnych, umiejętność elastycznego dostosowywania się do zmiany, uczenia się nowych rzeczy i stosowania wiedzy z różnych dziedzin w praktyce). Jako, że jedyną pewną rzeczą w obecnych czasach jest zmiana, stąd chyba najważniejszą myślą, którą – oprócz praktycznych umiejętności – staramy się przemycić w trakcie zajęć z młodzieżą, jest wzbudzenie w naszych podopiecznych fascynacji światem pracy, jego różnorodnością i wielością możliwych wyborów, a także przekonania, że praca jest bardzo ważną częścią życia decydującą o jego jakości.

Źródło: Czasopismo „O!”, nr 4 (5), marzec 2017